Radyoterapi

Radyoterapi hakkında bilmeniz gerekenler

Radyoterapi

Radyoterapi, yüksek enerjili ışınlar (örneğin X ışınları, gama ışınları) kullanarak kanser hücrelerini yok etmeyi veya büyümelerini durdurmayı amaçlayan bir tedavi yöntemidir. Meme kanseri tedavisinde önemli bir yere sahip olan radyoterapi, cerrahi ve diğer sistemik tedavilerle (kemoterapi, hormon tedavisi gibi) birlikte veya tek başına uygulanabilir. Cerrahi sonrası bölgesel kontrolü artırmak ve nüks riskini azaltmak için sıklıkla uygulanmaktadır.

Radyoterapi Meme Kanserinde Neden Kullanılır?

Meme kanseri tedavisinde radyoterapi farklı amaçlarla kullanılabilir:

  • Meme Koruyucu Cerrahi Sonrası: Meme koruyucu cerrahi (lumpektomi) sonrası, memede kalmış olabilecek mikroskobik kanser hücrelerini yok etmek ve nüks (tekrarlama) riskini azaltmak amacıyla standart bir tedavi yöntemidir.
  • Mastektomi Sonrası: Özellikle büyük tümörlerde, lenf nodlarında yayılım saptandığında veya tümörün göğüs duvarına yakın olduğu durumlarda, bölgesel nüks riskini azaltmak için göğüs duvarına ve lenf nodu bölgelerine radyoterapi uygulanabilir.
  • İleri Evre Meme Kanserinde: Kemik metastazları gibi uzak yayılımlarda ağrıyı hafifletmek ve tümör büyümesini kontrol altına almak amacıyla palyatif (rahatlatıcı) radyoterapi uygulanabilir.
  • Bazı Özel Durumlarda: Nadir görülen bazı meme kanseri türlerinde veya özel klinik durumlarda radyoterapi farklı şekillerde kullanılabilir.

Radyoterapi Nasıl Uygulanır?

Radyoterapi genellikle bir radyasyon onkoloğu tarafından planlanır ve uygulanır. Süreç aşağıdaki adımları içerir:

  1. Simülasyon: Tedavi planlamasının ilk aşamasıdır. Bu seansta, tedavi edilecek bölge ve ışınların verileceği açılar hassas bir şekilde belirlenir. Vücudunuzun sabit durmasını sağlamak için özel pozisyonlandırma cihazları kullanılabilir ve tedavi alanları cilt üzerine işaretlenir. Bazen BT (bilgisayarlı tomografi) veya MR (manyetik rezonans görüntüleme) gibi ileri görüntüleme yöntemleri de planlamaya dahil edilebilir.
  2. Doz Hesaplaması ve Planlama: Radyasyon onkoloğu, tümörün büyüklüğü, yayılımı ve çevredeki sağlıklı dokuların korunması prensiplerine göre uygun radyasyon dozunu ve tedavi planını oluşturur. Bu aşamada fizikçiler ve dozimetristler de yer alır.
  3. Tedavi Seansları: Radyoterapi genellikle haftada 5 gün olmak üzere birkaç hafta boyunca (ortalama 3-6 hafta) uygulanır. Her seans genellikle kısa sürer (15-30 dakika) ve tedavi sırasında herhangi bir ağrı hissedilmez. Tedavi sırasında hareketsiz kalmanız önemlidir.
  4. Takip: Radyoterapi süresince ve sonrasında radyasyon onkoloğunuz sizi düzenli olarak kontrol ederek olası yan etkileri değerlendirecek ve tedaviye yanıtınızı takip edecektir.

Radyoterapinin Yan Etkileri

Radyoterapinin yan etkileri, tedavi edilen bölgeye, uygulanan doza ve bireysel faktörlere bağlı olarak değişebilir. Meme kanseri radyoterapisinde sık görülen bazı yan etkiler şunlardır:

  • Cilt Reaksiyonları: Tedavi edilen bölgede kızarıklık, kuruluk, kaşıntı, soyulma veya güneş yanığı benzeri reaksiyonlar görülebilir. Bu yan etkiler genellikle tedavi bittikten sonra zamanla düzelir. Radyasyon onkoloğunuz cilt bakımı konusunda size özel önerilerde bulunacaktır.
  • Yorgunluk: Radyoterapi sırasında ve sonrasında yorgunluk hissi yaygındır. Bu durum, vücudun tedaviye verdiği doğal bir tepkidir ve zamanla azalır.
  • Meme Hassasiyeti veya Ağrısı: Tedavi edilen memede hassasiyet veya hafif bir ağrı hissedilebilir.
  • Lenfödem Riski: Özellikle koltuk altı lenf nodlarına radyoterapi uygulandıysa, kolda lenfödem (sıvı birikimi) riski artabilir. Bu riski azaltmak için doktorunuzun ve fizyoterapistinizin önerilerine uymak önemlidir.
  • Akciğer ve Kalp Üzerine Olası Etkiler: Nadiren, özellikle sol meme kanseri tedavisinde, akciğer veya kalp dokusunda uzun dönemde bazı etkiler görülebilir. Modern radyoterapi teknikleri ile bu riskler en aza indirilmeye çalışılır.

Radyoterapi ekibimiz, yan etkileri yönetme konusunda size destek olacak ve rahatınızı sağlamak için gerekli önlemleri alacaktır. Herhangi bir yan etki hissettiğinizde mutlaka doktorunuza bildirmeniz önemlidir.

Radyoterapi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

  • Radyoterapi bölgesel bir tedavidir, yani sadece ışınlanan bölgedeki kanser hücrelerini etkiler. Vücudun diğer bölgelerindeki kanser hücrelerine etkisi yoktur.
  • Radyoterapi sırasında radyoaktif olmazsınız ve çevrenizdeki insanlara herhangi bir zarar vermezsiniz.
  • Radyoterapi tedavi ekibi (radyasyon onkoloğu, radyoterapi teknikeri, fizikçi, dozimetrist) tedavi süreciniz boyunca sizinle yakından ilgilenecektir.
  • Radyoterapi planı, meme kanserinin evresi, tipi, cerrahi sonrası durum ve diğer tedavi yöntemleriyle olan etkileşimi dikkate alınarak kişiye özel olarak hazırlanır.

Sık Sorulan Sorular

1. Radyoterapi sırasında çalışabilir miyim?

Evet, çoğu hasta tedavi sırasında normal hayatına devam edebilir.

2. Radyasyon çevremdekiler için riskli midir?

Hayır, vücudunuzda radyasyon birikmez, güvenlidir.

3. Radyoterapi sonrası hamile kalınabilir mi?

Tedavi öncesi fertilite koruma yöntemleri konuşulmalıdır.

4. Radyoterapi ile kemoterapi birlikte alınır mı?

Bazı durumlarda kombine edilebilir, onkoloğunuz karar verir.

Meme kanseri tedavisinde radyoterapinin sizin için uygun olup olmadığını ve tedavi sürecini detaylı olarak öğrenmek için lütfen bizimle iletişime geçin.